Introductie voorzitter Joris den Bruinen
AI-technologie leent zich goed om veiligheidsprofessionals en beslissers te helpen bij hun inspanningen om de wereld veiliger te maken, maar de inzet hiervan brengt ook risico’s met zich mee. Hoe komen we tot een effectieve, veilige en mensgerichte aanpak van deze toepassingen? En welke randvoorwaarden komen daarbij kijken? Het zijn vragen waar de werkgroep Veiligheid, Vrede en Recht (VVR) van de Nederlandse AI Coalitie zich intensief mee bezighoudt.
Werkgroep
De werkgroep gaat uit van een mensgerichte aanpak, waarbij AI-toepassingen op een effectieve, veilige en verantwoorde manier worden ontwikkeld én ingezet. Dankzij een door de werkgroep opgezet ecosysteem kunnen de relevante spelers in het ecosysteem elkaar vinden, inhoudelijke kwesties met elkaar afstemmen en nauw samenwerken om de gewenste resultaten te behalen. Tussen die spelers zitten zowel (semi-)overheidsorganisaties als kennisinstituten, het bedrijfsleven (van startup tot corporate) en verschillende maatschappelijke organisaties en NGO’s.
Wat we doen?
Er is veel aandacht voor concrete use cases, waarbij bijvoorbeeld startups hun innovatieve oplossingen aan mogelijke eindgebruikers presenteren. De werkgroep denkt mee over relevante financieringsmogelijkheden, mogelijke samenwerkingspartners en manieren om het ontwikkelingsproces te versnellen en – bij succes – op te schalen. Het benutten van financieringskansen kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van AiNed, maar de werkgroep kijkt ook verder dan dat. Daarnaast komen academici toegepaste AI-onderzoeken presenteren, zodat eindgebruikers van AI hier hun voordeel mee kunnen doen. Er zijn nauwe samenwerkingen met het Ministerie van Justitie en Veiligheid om ervoor te zorgen dat professionals in het publieke veiligheidsdomein op de hoogte zijn van ontwikkelingen in andere delen van de triple helix. Dit doen we door het creëren van een quickscan over het desbetreffende thema en daarna een ronde tafel te organiseren met experts binnen Justitie en Veiligheid en daarbuiten. Zo verbinden we de verschillende delen van de triple helix.
De werkgroep richt zich op vijf focusgebieden:
- Mensgerichte aanpak: transparantie, uitlegbaarheid en privacy zijn essentieel voor de inzet van AI. Dat vraagt dus om een verantwoorde, mensgerichte aanpak, met veel aandacht voor de bestuurlijke, ethische en juridische randvoorwaarden.
- Privacybestendige informatiedeling: bij de inzet van AI is het belangrijk om vertrouwelijk informatie uit te kunnen wisselen en daarbij de privacy van de burger te waarborgen. De werkgroep is dan ook een voorstander van innovatieve Privacy Enhancing Technologies (PET), zoals Multi Party Computation (MPC) en federated learning.
- AI voor beslisondersteuning: er is een grote behoefte aan AI-oplossingen die mensen bij de uitoefening van hun werk de relevante informatie verschaffen die ze nodig hebben om de juiste beslissing te kunnen nemen. Aan dat soort systemen wordt momenteel hard gewerkt. Die ‘AI voor beslisondersteuning’ gaan niet alleen veiligheidsprofessionals, zoals politieagenten, helpen, maar ook beslissers, zoals rechters en bestuurders binnen de overheid.
- AI voor cybersecurity: ondanks toenemende investeringen in cybersecurity, kunnen de meeste organisaties de snelheid en ontwikkelingen van digitale dreigingen nauwelijks bijhouden. Een middelgrote onderneming krijgt honderdduizenden alarmmeldingen per dag. Het automatiseren van werkzaamheden op het gebied van cybersecurity is dan ook een belangrijke oplossing om weerbaar te worden en blijven, zonder dat daar veel geld en arbeidsuren voor nodig zijn. Generatieve AI kan worden gebruikt als een copiloot en kan zo een rol spelen in het versterken van de verdediging in cybersecurity, maar helaas ook bij de aanval.
- Nederlandstalige taal en spraak AI: voor opsporingstaken en allerhande taken in de strafrechtketen is het belangrijk dat er goede algoritmes zijn voor de Nederlandse taal, die ook dialecten, straattaal, accenten, kindertaal en spraakafwijkingen kunnen herkennen. Dat vraagt om taal- en spraaktechnologie die gesproken en geschreven Nederlandse taal analyseert, die relaties legt tussen gesproken en geschreven taal, en die gesproken woorden omzet naar tekst. De werkgroep vervult een ondersteunende rol in het NAIN -ecosysteem (‘Nederlandse AI voor het Nederlands’) dat zich als doel heeft gesteld om spraaktechnologie beschikbaar te maken voor iedereen die Nederlands spreekt, zonder daarbij afhankelijk te zijn van grote buitenlandse commerciële partijen. Er wordt gestreefd naar het ontwikkelen van een GPT-NL om dit te realiseren.
De werkgroep komt gemiddeld elke twee maanden bijeen om over relevante ontwikkelingen te discussiëren. Hierbij worden experts uitgenodigd om te vertellen over hun visie, product of onderzoek op het desbetreffende thema van de bijeenkomst.
Meer informatie
Hebben we uw belangstelling gewekt? Lees dan vooral het position paper dat de werkgroep samen met de deelnemers en partners heeft geschreven. Geïnteresseerd in dit thema en wilt u actief bijdragen? We nodigen u uit contact met ons op te nemen of, deelnemer te worden van de NL AIC en profiteer van de kennis en het netwerk rondom Veiligheid, Vrede en Recht en andere relevante AI-thema’s.
