De Nederlandse AI Coalitie bestaat inmiddels 4 jaar. Een mijlpaal die mogelijk is gemaakt door de uitzonderlijke inzet van een groot aantal betrokkenen. Via deze weg bedanken we hen hartelijk voor hun bijdrage!
Vanaf de oprichting in oktober 2019 tot en met nu, is er veel gebeurd. Met het einde van 2023 in zicht, blikken we graag terug op enkele hoogtepunten die het succes van de NL AIC met name in 2023 hebben gevormd.
Top 20 aan noemenswaardigheden
1. Vorming van grootste Europese AI-coalitie dankzij deelnemers
De deelnemers van de NL AIC geven de coalitie bestaansrecht. Zij ondersteunen onze ambitie en maken deze waar. Zij vormen samen onze werkgroepen en het ecosysteem, in binnen- en buitenland. Zo is de NL AIC uitgegroeid tot de grootste AI-coalitie van Europa. Deze publiek-private samenwerking maakt voortgang mogelijk op grote schaal.
2. Sparringspartner Europese Commissie via European AI Forum
Met de medeoprichting van het European AI Forum (EAIF), versterkt de NL AIC de banden met de Europese Commissie als sparringspartner rondom de ontwikkeling van AI-beleid. Dit draagt bij aan de collectieve ontwikkeling en toepassing van verantwoorde AI in Europa. NL AIC collega Marloes Pomp speelt daarbij een actieve rol als aangestelde vice president.
3. Bevordering kansen startups via de European AI Startup Landscape
De NL AIC speelt een sleutelrol in het European AI Startup Landscape (EAISL), een initiatief dat het Europese AI-startup-ecosysteem in kaart brengt en vertrouwen in deze ondernemingen versterkt. Sinds januari 2022 draagt de NL AIC bij door veelbelovende Nederlandse AI-startups voor te dragen. Deze centrale database categoriseert AI-startups per land en sector, wat een helder overzicht geeft.
4. Verbreding landelijk bewustzijn rondom AI met AI-Parade
De AI-Parade, een initiatief van de werkgroepen Mensgerichte AI en Cultuur en Media, heeft een aanzienlijke impact gehad op het bewustzijn rondom AI in Nederland. Door het hele land hebben 35 bibliotheken hun deuren geopend voor de expositie, met als doel het informeren van 1 miljoen mensen over AI. Het beoogde bereik is gerealiseerd via fysieke bezoeken en 300 vermeldingen in de media.
5. Versterking positie Nederland door ontwikkeling GPT-NL
De ontwikkeling van GPT-NL, een eigen open taalmodel, markeert een belangrijke stap in de versterking van Nederland in het veld van AI. Dankzij een financiering van 13,5 miljoen euro van het Ministerie van EZK en RVO, kan het door de NL AIC en HSD gefaciliteerde consortium, bestaande uit TNO, NFI en SURF, werken aan een AI-model dat voldoet aan de Nederlandse normen en behoeftes.
6. Steun Nederlandse belangen door samenwerking met ministeries
De NL AIC speelt een cruciale rol in het ondersteunen van de Nederlandse belangen rondom AI. Door deelname aan het rondetafelgesprek over AI van de Tweede Kamer commissie voor Digitale Zaken en gesprekken met ministeries zoals VWS, OCW, BZK, BuZa, EZK, JenV en Defensie, ondersteunt de NL AIC bij beleidsvorming. Dit alles met het oog op een positieve impact van AI op de Nederlandse samenleving en economie.
7. Collectieve aanpak door publiek-private samenwerking
De NL AIC stimuleert multidisciplinaire samenwerking in AI, zoals onlangs gepresenteerd tijdens een paneldiscussie op het ECP Jaarfestival. Met experts uit onderwijs, media, bedrijfsleven en overheid, werd de impact van AI in diverse sectoren belicht. Deze collectieve aanpak, bevordert verantwoorde ontwikkeling van AI, waarbij een blijvende dialoog en samenwerking de sleutel vormt.
8. Verspreiding van kennis en actuele informatie via relevante content
De NL AIC speelt een actieve rol in het verspreiden van AI-kennis en actualiteiten. Met meer dan 350 gastoptredens, interviews, podcasts en bijeenkomsten, wordt waardevolle informatie actief gedeeld. Daarnaast biedt de coalitie een rijke bron aan artikelen en nieuwsberichten via de website en sociale kanalen. Deze inspanningen versterken het bewustzijn, begrip en draagvlak van AI.
9. Aanwakkeren AI-innovatie door het verantwoord delen van data
De werkgroep Data Delen zet zich in om een bloeiende datadeel-omgeving te realiseren in Nederland. Dit is onmisbaar bij de ontwikkeling en het gebruik van geavanceerde AI-applicaties. Eerder dit jaar publiceerde de werkgroep twee referentiegidsen die ondersteunen bij het opzetten van een veilige deel-omgeving.
10. AI als positieve bijdrage aan de maatschappij
De werkgroep Mensgerichte AI benadrukt de noodzaak van ethisch ontwerp en gebruik van AI, gericht op maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit vraagt om transparante, rechtvaardige toepassingen met representatieve data. De kansen en uitdagingen werden toegelicht in het manifest, met als doel een positieve bijdrage van AI aan de maatschappij.
11. Verantwoorde toepassing van AI via ELSA methodiek
De NL AIC zet zich in voor mensgerichte AI via het ELSA (Ethical, Legal and Societal Aspects) concept. Dit stimuleert samenwerking binnen het ‘quadrupel helix’ model, waarbij overheid, bedrijfsleven, wetenschap en burgers samenwerken aan mensgerichte AI. Het NL AIC Label, uitgereikt aan 23 ELSA Labs, erkent activiteiten die in lijn zijn met de ambities van de NL AIC en bevordert verantwoorde AI in Nederland.
12. Ondersteuning bij realisatie duurzame voedselsystemen
Een belangrijk doel van de werkgroep Landbouw en Voeding is de uitbreiding van duurzame voedselsystemen dankzij AI. Hiervoor wordt uitvoerig onderzoek gedaan in onder andere ELSA Labs. De focus ligt daarbij op het verbeteren van dierenwelzijn, het eerlijk registreren van uitstoot, en het stimuleren van een circulaire voedseleconomie.
13. AI-ontwikkeling volgens een lerende benadering
Door de snelle ontwikkeling van AI, erkent de NL AIC het belang van een lerende benadering voor AI-ontwikkeling. Want AI is mensenwerk. De impact van AI op mens en maatschappij vereist dat onder andere beleidsmakers en toezichthouders inspelen op de actuele ontwikkelingen. Door gezamenlijk te leren en kansen te benutten, creëeren we de meest wenselijke AI-oplossingen.
14. Verhogen AI-kennis in Nederland middels een leven lang leren
De werkgroep Human Capital zet zich in op om- en bijscholing rondom AI in Nederland. Met zes sectorspecifieke AI-cursussen en het uitrollen van de gratis AI-cursus ‘Elements of AI’, heeft de werkgroep al vele mensen bereikt. Deze cursussen zijn cruciaal, aangezien de huidige en toekomstige beroepsbevolking op deze manier leert werken met de technologie.
15. Slimmer onderwijs door docenten dankzij inzet AI
Een manier om studenten te leren over AI, is docenten te informeren over de mogelijkheden met AI. Dit motiveerde de werkgroepen Human Capital en Onderwijs om een bijdrage te leveren aan het magazine van Npuls. Dit blad bevat een schat aan informatie voor docenten en onderwijsprofessionals, met praktische tips, interviews en inspirerende AI-voorbeelden.
16. Ondersteunen en ontlasten zorginstellingen met AI
De werkgroep Gezondheid en Zorg zet een grote stap in AI-integratie in de zorg, met het AI-ready traject. Al zes ziekenhuizen werken samen om zorg slimmer te organiseren met AI. Waarbij de focus ligt op kennisdeling, bestuurlijke ondersteuning en het delen van bewezen AI-innovaties. Dit initiatief belooft een belangrijke impuls voor AI in de Nederlandse gezondheidszorg.
17. Inclusieve werkwijze door betrokkenheid van burgers
De NL AIC vindt een inclusieve AI-toekomst belangrijk, door burgers actief te betrekken bij AI-ontwikkelingen. Zo organiseerden NL AIC coördinatoren Náhani Oosterwijk en Martijn Bekking onlangs een workshop die daarop inging, onder begeleiding van SIRE. De verkregen inzichten resulteerde in een vernieuwde aanpak ‘Samenleven met AI: Democratie in het digitale tijdperk’, waarin de burger centraal staat.
18. Delen van visie en kennis via externe events
De NL AIC verspreid haar visie, vergroot draagvlak omtrent AI en versterkt relaties door actieve deelname aan events als de World Summit AI, het ECP Jaarfestival, het AI Congres van het Noorden, AI Summit Brainport en tal van andere gelegenheden. Deze aanwezigheid bevordert verantwoorde ontwikkeling van AI in het Nederlandse ecosysteem.
19. Matchmaking door samenbrengen van expertise en organisaties
Op het NL AI Congres 2023, gehouden in Utrecht, bracht de NL AIC 600 deelnemers samen uit diverse sectoren. Door een gevarieerd programma met plenaire presentaties en break-out sessies, faciliteerde het congres waardevolle matchmaking en dialoog tussen bezoekers. Deze interacties initieren samenwerkingen en versnellen AI-innovatie in Nederland.
20. Toegang tot beschikbare financiële ondersteuning
De NL AIC informeert haar AI-netwerk over financieringsmogelijkheden. Dit leidde in 2023 tot de honorering van 16 voorstellen in de eerste AiNed MIT AI call, met een totaal subsidiebudget van € 3,55 miljoen. Daarnaast droeg de NL AIC bij aan de realisatie van het ROBUST AI-onderzoeksprogramma, wat resulteerde in een bijdrage van € 25 miljoen door NWO.
