1. Effectief beleid met consistentie en kennis van zaken
AI is een nog jonge systeemtechnologie waarin snelle veranderingen mogelijk zijn. Het overheidsbeleid moet gericht zijn op een positieve impact van (generatieve) AI op Nederland en haar inwoners. Nederland kan de wereldwijde ontwikkelingen verantwoord inzetten voor haar maatschappij en economie. Nederlandse bedrijven kunnen koploper worden in AI, mits de politieke wil aanwezig is. Daarbij moeten we inzetten op sectorspecifieke toepassingen waarbij mensen worden ondersteund en nog steeds de controle houden (hybrid intelligence). Europese wet- en regelgeving is hierbij belangrijk om de innovatieve ontwikkeling van verantwoorde AI-toepassingen te stimuleren. Op deze manier kunnen organisaties en het bedrijfsleven zich optimaal voorbereiden op deze transitie en aan de slag gaan met AI.
Een ministerie voor digitale zaken is wat de NL AIC betreft een goede zaak, waarbij in elk ministerie nog steeds expertise nodig is voor de verschillende toepassingsgebieden. Daarnaast is het van belang dat de overheid de interdepartementale regie op AI aanjaagt. Het is essentieel dat toezichthouders vooraf meedenken over het ontwerp van AI-systemen om zo te voorkomen dat AI-producten en -diensten achteraf moeten worden getoetst en wellicht afgekeurd.
2. Stimuleer multidisciplinaire samenwerking
AI grijpt als systeemtechnologie in op elke sector of discipline. Nederland kan het verschil maken door te investeren in publiek-private samenwerking. Om een doorbraak te realiseren in de versnelde toepassing van AI en kansen te creëren voor een goed ondernemersklimaat is het noodzakelijk multidisciplinair en over grenzen heen samen te werken. Dit is complex en gebeurt niet vanzelf. Het is van belang dat de overheid deze samenwerking in de keten stimuleert. Met directe ondersteuning voor regionale, nationale en Europese samenwerking, met randvoorwaarden voor publieke financiering, maar ook door voorbeeldgedrag in politiek, kabinet en over ministeries heen. Dit biedt kansen voor groei en creëert noodzakelijk vertrouwen.
Samenwerken moeten we ook in Europees kader, want er zijn veel gemeenschappelijke belangen waar een enkel land zelfstandig onvoldoende in kan bereiken. Europese samenwerking gaat tevens helpen bij de schaalvergroting op investeringen, data en rekenkracht die noodzakelijk is voor het ontwikkelen van mensgerichte AI-systemen.
3. Volg een lerende benadering
We weten nog lang niet alles van wat AI kan en gaat kunnen en wat de impact daarvan is op mens en maatschappij. Het is belangrijk dit te realiseren en open te staan voor lering: wat betekent dit voor de vraagstukken en uitdagingen die zich bij beleidsmakers, toezichthouders politici en ministeries gaan aandienen. Haal als overheid ook zelf hoogwaardige AI-expertise in huis om strategie en beleid te ontwikkelen en hanteer hierbij een lerende benadering om tijdig te kunnen reageren op de dynamische ontwikkeling van AI als systeemtechnologie.
De grote impact van AI als systeemtechnologie op mens en maatschappij brengt een bijzondere verantwoordelijkheid met zich mee. Creëer ruimte om gezamenlijk te leren en te ontdekken wat de beste en meest wenselijke AI-oplossingen zijn. Om de acceptatie van AI bij overheden, bedrijven en organisaties te verhogen, en hen voor te bereiden op wat daarbij komt kijken. Zoals bijvoorbeeld de AI Act.
4. Betrek en informeer inwoners van Nederland
Als we in Nederland (en Europa) inzetten op verantwoorde, mensgerichte AI, dan moeten inwoners weten wat dit betekent. Dat zij een keuze hebben om bepaalde AI-toepassingen te verkiezen boven andere. Naast te worden beschermd door AI-wetgeving moet men zich ook beschermd voelen en dat kan alleen door educatie, betrokkenheid en een vrije keuze voor Europese AI. Met belangrijke randvoorwaarden als mensenrechten, privacy, transparantie, ethiek en security by design. Het informeren en betrekken van inwoners van Nederland is dan ook van cruciaal belang.
5. Human Capital: Een leven lang leren
AI is mensenwerk. Dit vergt dat de huidige en toekomstige beroepsbevolking van Nederland leert werken met AI. Integreer digitale geletterdheid in het onderwijs en zorg dat alle schoolgaande kinderen, studenten en docenten AI-basisvaardigheden aanleren. Tegelijkertijd is er in alle sectoren van de maatschappij meer AI-kennis nodig. Zet vol in op het aantrekken van AI-talent en het her-, bij- en omscholen van alle werknemers in alle sectoren. Ga tevens aan de slag met het Actieplan Groene en Digitale Banen met specifieke aandacht voor ondervertegenwoordigde groepen, zoals vrouwen en mensen met een migratieachtergrond.
Tenslotte
De Nederlandse AI Coalitie gaat graag de dialoog aan en heeft als publiek-privaat samenwerkingsverband van meer dan 500 partijen de ambitie de kansen van AI ten volle te benutten voor Nederland, in Europese context. En zet zich daar graag met alle belanghebbenden uit de overheid, het bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en inwoners van Nederland voor in.
