Actief betrekken inwoners van Nederland
Dat stelt ons voor de belangrijke uitdaging om inwoners meer invloed te geven op de ontwikkeling van AI. Hiervoor is meer inzicht nodig in wat inwoners van Nederland belangrijk vinden. Dit is een belangrijke aanleiding voor het project ‘Een maatschappelijke onderzoeksagenda voor AI’. Samen met Waag Futurelab onderzoekt de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) wat de Nederlandse samenleving belangrijk vindt op het gebied van AI. Zo kan de Nederlandse samenleving haar prioriteiten kenbaar maken en mede richting geven aan onderzoek en innovatie in AI.
Start onderzoek maatschappelijke onderzoeksagenda voor AI
In samenwerking met Ipsos I&O zet Waag Futurelab een vragenlijst uit bij een panel dat de Nederlandse bevolking representeert. Het onderzoek gaat uit van een lijst met twaalf maatschappelijke thema’s die Waag Futurelab heeft gevormd op basis van eerdere gesprekken met 95 personen in de zomer van 2023 via workshops en een online lijst met open vragen.
Deze thema’s variëren en gaan over de invloed van AI op machtsverhoudingen, onderwijs, gezondheid, nepnieuws tot surveillance en vrijheid. Het eerdere onderzoek gaf een duidelijk overzicht van de twaalf belangrijke thema’s, maar liet nog niet zien wat een doorsnede van de Nederlandse bevolking hiervan vindt. Dit komt nu mede op initiatief van de NL AIC aan bod in dit onderzoek. Dit gaat begin maart 2024 van start, de resultaten worden tijdens het NL AI Congres op 24 april 2024 gepresenteerd.
Wat is van belang in het gebruik van AI?
De ambitie is met dit nieuwe onderzoek na te gaan of inwoners van Nederland op de hoogte zijn van ontwikkelingen op het gebied van AI, en welke onderwerpen zij van belang vinden op het gebied van AI. Dit biedt belangrijke input voor de ontwikkeling en toepassing van AI. zoals welke focus nodig is qua onderzoek en innovatie. Met als uiteindelijk resultaat dat AI op een inclusieve, mensgerichte en begrijpelijke manier tot stand komt en wordt toegepast, waardoor de technologie een grotere kans heeft om te integreren in de Nederlandse samenleving.
Digitale inclusie, een belangrijke factor voor het vertrouwen in AI
De NL AIC wil Nederland in een voorhoedepositie krijgen op het gebied van kennis én toepassing van AI. Dit is wenselijk ter vergroting van welvaart en welzijn, met inachtneming van de Nederlandse en Europese normen en waarden. Volgens de NL AIC kan dit alleen door zoveel mogelijk burgers te informeren over de kansen en risico’s, te betrekken bij ontwikkelingen en te enthousiasmeren over de potentie van AI om onze levens te verbeteren. Het stimuleren van mensgerichte AI bevordert een inclusieve samenleving, door AI een toegankelijk en nuttig onderdeel te laten uitmaken van ons dagelijks leven.
Hier is wat de NL AIC betreft vertrouwen voor nodig in de toepassing van de technologie, waarbij transparantie vanuit en draagvlak onder de overheid, het bedrijfsleven en kennisinstellingen een bepalende rol spelen. Om de cirkel rond te kunnen maken, is actieve betrokkenheid en zeggenschap van de burger essentieel. Deze betrokkenheid zal zorgen voor een zelfversterkend vermogen van de adoptie en ontwikkeling van AI. Zo kunnen burgers onder meer een bron zijn van nieuwe ideeën voor onder meer onderzoek en een rol spelen bij het testen van AI-toepassingen.
Meer informatie
Het nieuwe onderzoeksproject wordt mede vormgegeven en ondersteund vanuit de NL AIC werkgroepen Mensgerichte AI en Publieke Diensten. Interesse in meer informatie over de aanpak van de NL AIC? Neem dan contact op met Náhani Oosterwijk of Martijn Bekking.
