Een interview met Anita Lieverdink, werkgroep Startups en Scale-ups
Hoe ben je in aanraking gekomen met de NL AIC en wat is je achtergrond?
“Mijn werk bij TNO bestaat uit het stimuleren, in de steigers zetten en managen van innovatie- en/of transitieprogramma’s die leiden tot maatschappelijke en economische impact. Orchestrating Innovation noemen wij dat. Een disruptieve technologie als Artificiële Intelligentie (AI) heeft dergelijke orkestratie nodig, zowel op nationale schaal, regionale schaal als binnen de diverse toepassingsgebieden. Aangezien TNO mede-aanjager en grondlegger van de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) is, zet ik me hier met veel enthousiasme voor in.”
Wat willen jullie bereiken met deze werkgroep?
“Wij bouwen aan een gezond ecosysteem voor AI-startups & scale-ups. Daarvoor willen wij enerzijds ondernemerschap stimuleren en zorgen voor het creëren van meer AI-startups. Maar zeker zo belangrijk is het om barrières voor opschaling weg te nemen, zodat meer startups doorgroeien naar scale-ups. Want in een gezond ecosysteem zijn daarvoor de juiste randvoorwaarden aanwezig én in balans. Denk aan toegang tot kennis, data, faciliteiten, partners, kapitaal, talent en support programma’s.”
Uitdagende ambitie
“Dit is een uitdagende ambitie en tegelijk een enorme kans! Neem als voorbeeld een AI gedreven startup in de medische sector. Zij moeten toegang krijgen tot bruikbare medische datasets om hun oplossingen op door te ontwikkelen. Dit is een complex, onzeker en langdurig proces, dat zij bij elke zorgverlener opnieuw moeten doorlopen. En dan heb ik het nog niet over de uitdagingen die zij tegenkomen in wet- en regelgeving, zorgprotocollen en in bestaande financieringsstructuren om hun toepassing te kunnen implementeren. Als jong tech bedrijf heb je niet alleen een lange adem nodig, maar ook samenwerking in de keten. Vanuit de NL AIC willen we dergelijke partijen helpen om deze barrières, soms generiek, soms domein gerelateerd, structureel te doorbreken.”
“Uit het voorbeeld blijkt dat toegang tot data een hele belangrijke horde is voor AI-startups. Daarnaast hebben ze te maken met dezelfde uitdagingen als veel andere (deep) tech bedrijven in Nederland. Ze zijn op zoek naar investeringen, talent en markttoegang, hebben een gebrek aan diversiteit en zijn te langzaam met internationalisering.”
“Tegelijkertijd zijn er veel kansen. Juist ook op het gebied van data: Nederland is sterk in het organiseren van data delen op een verantwoorde manier. Door middel van bijvoorbeeld privacy enhancing techniques (PETs) kan de NL AIC het delen van data vereenvoudigen. En gelukkig is het werven van talent niet alleen een geldkwestie. AI-specialisten willen vooral een inspirerende leeromgeving en problemen die interessant zijn om zich in vast te bijten. Nederland beschikt over een ontzettend sterke kennisbasis die aantrekkelijk is voor talent. Binnen de NL AIC zien we ook veel kansen in gerichte matchmaking ten behoeve van duurzame samenwerkingen met startups. Voor een startup betekent dit vaak niet alleen directe cashflow, maar ook geloofwaardigheid, netwerk, zichtbaarheid en expertise die waardevol is voor doorontwikkeling op de lange termijn en potentiële investeringen.”
Hoe realiseer je toegang tot data, ecosystemen en kapitaal in de praktijk?
- “Op het gebied van data houden we ons op dit moment onder andere bezig met de inrichting van een dataloket voor AI-startups en scale-ups voor verbeterde beschikbaarheid en kwaliteit van overheid gerelateerde data en een pilot op het gebied van bovenstaande MedTech problematiek.
- Voor een krachtiger ecosysteem ondernemen we ontzettend veel. Een paar voorbeelden zijn actieve deelname aan internationale handelsmissies, de organisatie van inhoudelijke webinars (van ‘hoe bescherm ik mijn IP’ tot ‘hoe leer ik slim uit slecht-gelabelde datasets’), en de ontwikkeling van een matchmaking platform). Het netwerk van de AI-hubs zal zeker ook bijdragen aan een krachtiger ecosysteem. De hubs zijn straks onze partners om bewezen oplossingen voor AI-startups en scale-ups landelijk uit te rollen.
- Voor verbeterde toegang tot kapitaal verkennen we enerzijds de aansluiting bij nationale en internationale subsidies en anderzijds het oprichten van grote fondsen, specifiek gericht op lange termijn investeringen in deep tech/AI.”
Anita Lieverdink
“Ik heb de afgelopen jaren veel gewerkt met tech startups en scale-ups. Vandaar dat ik actief ben geworden in de coalitie als trekker van de bouwsteen Startups & Scale-ups. In deze jonge tech bedrijven komt alles tot leven wat ik mooi en belangrijk vind: innovatie, ondernemerschap, ambitie, creativiteit, kansengericht, lef, volharding, vaak ook nog gecombineerd met een hoge dosis maatschappelijke relevantie. De innovatiekracht en snelheid van deze jonge tech bedrijven en de schaalgrootte en domeinexpertise van grote organisaties zorgt voor een verrassend krachtige combinatie.”
Wordt er veel met andere organisaties of werkgroepen samengewerkt?
“Samenwerking is essentieel! Startups vind je in elk toepassingsgebied. En hun uitdagingen liggen op alle bouwstenen van de NL AIC, en op internationaal vlak. Er wordt dan ook veel samengewerkt tussen de bouwstenen, de toepassingsgebieden, zowel nationaal als internationaal, en met de AI-hubs. Ook tussen deelnemers wordt de samenwerking actief opgezocht. We zijn bijvoorbeeld een Breaking Barriers pilotprogramma gestart. Het startpunt voor elke pilot is een aantal startups of scale-ups die tegen dezelfde barrière voor groei oplopen. In kleine pilotteams zoeken we samen naar manieren om die barrières te doorbreken. Momenteel ontwikkelen we een pilot om corporate-startup samenwerking te stimuleren, maar bijvoorbeeld ook één om het gebruik van synthetische data te verkennen. Zo helpen we niet alleen concreet de startups uit de pilotgroep, maar leren we samen gaandeweg wat werkt en wat niet en kunnen we geïdentificeerde, bewezen oplossingen opschalen om een aantal structurele problemen op te lossen.”
Waar wil je over twee jaar staan met de werkgroep?
“Op dit moment heeft de werkgroep veel actieve deelnemers. We organiseren zeer regelmatig bijeenkomsten om van elkaar te leren en met elkaar kansen te verkennen. Er is behoefte aan een aantal platformen om onze deelnemers slimmer te faciliteren in hun zoektocht naar de juiste partners, kennis en data, etc. Dit zijn wij nu in gang aan het zetten. Denk aan matchmaking, een nationaal AI- netwerk, een kennisplatform voor juridisch en ethische expertise, een dataloket voor AI–startups en scale-ups, etc. Door onze deelnemers dergelijke tools te bieden, kan onderlinge samenwerking nog beter op gang komen, en kunnen we sneller en slimmer resultaat boeken.”
Wat levert het op voor Nederland?
“Juist startups en scale-ups hebben de onderscheidende kracht om AI in hoog tempo toe te passen. Zij leveren vernieuwende en soms disruptieve diensten en producten. Dit biedt Nederland economisch en maatschappelijk gewin. Zo waren startups in 2020 wederom de nummer 1 waardegroeimotor in Nederland. Dit soort ondernemerschap, lef en innovatiekracht heeft Nederland keihard nodig!”
