Versnelling van AI-implementatie
Een betere toegang tot data betekent een voorsprong in AI. Dit is niet alleen een Nederlandse ambitie, maar heeft internationale belangstelling. Zo wil de EU wil een eerlijke markt waar data van overheidsinstanties, bedrijven en burgers veilig kunnen worden gebruikt voor het algemeen belang en verdienvermogen van het bedrijfsleven. De EU hanteert de term ‘data spaces’ om deze wijze van data delen in te vullen. Data spaces worden toegepast als meerdere partijen data beheren en die data niet als vanzelfsprekend beschikbaar komt voor alle betrokkenen. Kort samengevat komt het neer op het maken van goede afspraken gecombineerd met technologie gebaseerd op standaarden.
Ontwerp federatieve data spaces
In deze gids is concreet samengevat welke hulpmiddelen en lessen gebruikt kunnen worden om AI-data spaces beter te begrijpen en op te zetten. Het maken en verspreiden van deze gids is slechts een eerste stap voor de NL AIC. Het ontwikkelen van data spaces met relevante partners is het vervolg hierop.
Het daadwerkelijke ontwerp van federatieve data spaces is een belangrijke stap in het realiseren van de doelstellingen van de EU en de NL AIC. De sleutel tot succes voor een dergelijke opzet is technische, semantische, organisatorische en juridische interoperabiliteit. In andere woorden, we begrijpen elkaar, hebben goede afspraken gemaakt, werken volgens de regels en kunnen het implementeren en onderhouden.
Zo ontstaat een inclusief systeem waarin data wordt gedeeld op basis van open en transparante standaarden. Het is daarbij van cruciaal belang dat vertrouwen aan de basis staat van dit systeem, zodat helder is dat gegevens alleen worden gebruikt voor de doeleinden zoals bedoeld door de oorspronkelijke bewaarder of verantwoordelijke van de gegevens. Dit wordt datasoevereiniteit genoemd en vormt het fundament voor een zogenaamd ’trust system’. Niet op goed vertrouwen, maar op georganiseerd vertrouwen.
Datasoevereiniteit
Om een voorbeeld te geven: in plaats van vertrouwelijke patiëntengegevens naar een centrale database van een dienstverlener te sturen, kan een oplossing worden gecreëerd waarbij een algoritme naar een ziekenhuis wordt gestuurd. Dit algoritme en zijn parameters wordt vervolgens lokaal getraind in de ICT-omgeving van dit ziekenhuis en verlaat in verbeterde vorm, zonder de patiëntgegevens te delen, het ziekenhuis. Het algoritme mag op deze manier meer ziekenhuizen ‘bezoeken’ en krijgt zo toegang tot meerdere databronnen. Het eindresultaat is een veilige oplossing en een verbeterd AI-algoritme.
Toekomstige ontwikkelingen
In de loop van 2022 worden aanvullende documenten gepubliceerd, die nadere invulling bieden bij het organiseren van vertrouwen en het bouwen van interoperabele AI-data spaces. Deze dienen als:
- Referentie voor het ontwikkelen van AI-data spaces, met een uitgebreide reeks functies om de uitdagingen en vereisten van AI te ondersteunen.
- Duidelijke richtlijnen voor het waarborgen van vertrouwen en interoperabiliteit tussen individuele AI-data spaces.
Deelnemers van de NL AIC kunnen deze documenten gebruiken voor het ontwerp en de implementatie van hun eigen data space(s). Elke partij buiten de NL AIC die zich bezighoudt met AI en het delen van gegevens wordt ook aangemoedigd om onze lessen en tools te gebruiken om het potentieel van AI-data spaces beter te begrijpen. Aangezien deze documenten uitgaan van de internationale state of the art, kunnen organisaties ervan uitgaan dat ze een toekomstvaste oplossing implementeren in een internationale context.
Ambitie NL AIC
Het doel van de NL AIC is het co-creëren en bouwen van tien AI-data spaces met partners in Nederland op basis van de richtlijnen uit deze gids. De tien AI-data spaces zullen in verschillende sectoren worden geïmplementeerd. Zo draagt de NL AIC bij aan de visie van een bloeiend ecosysteem waar organisaties veilig en met vertrouwen data kunnen delen en controle houden over het delen van data in diverse processen.
Interesse?
De gids ‘Towards a federation of AI data spaces’ kunt u hier downloaden. Heeft u interesse in meer informatie over Data Delen? Bezoek dan de pagina van de werkgroep.
