Aan welke maatschappelijke uitdaging op het gebied van AI wordt gewerkt?
Niet goed kunnen lezen, werkt vaak door in veel aspecten van iemands leven. Want probeer als laaggeletterde maar eens een sollicitatiebrief te schrijven, de bijsluiter van een medicijn te lezen of een officieel formulier in te vullen. Dat verklaart meteen waarom relatief veel laaggeletterden werkloos zijn, gezondheidsproblemen hebben en toeslagen en andere financiële hulp mislopen.
Hoewel de overheid veel geld voor dit maatschappelijke probleem uittrekt en er volop hulpprogramma’s voor laaggeletterden bestaan, blijkt het heel lastig om deze doelgroep te bereiken. Dat komt voor een groot deel omdat laaggeletterden zich uit schaamte niet zo snel voor een hulpprogramma aanmelden. Daarbij zijn veel van hen zeer creatief in het verzinnen van manieren om te verhullen dat ze laaggeletterd zijn. De huidige aanpak werkt daardoor niet voldoende, waardoor laaggeletterdheid nog altijd een groot maatschappelijk probleem is.
Wat voor type oplossing wordt de uiteindelijke gebruiker geboden?
Mensgerichte artificiële intelligentie (AI) kan op meerdere vlakken een rol spelen bij het aanpakken van laaggeletterdheid. Maar de focus ligt vooral op de ontwikkeling van een gespreksinterface (Conversational User Interface). Zo’n systeem kan een belangrijke rol spelen bij het bepalen van iemands taalniveau, en dus in het vaststellen van de mate waarin iemand laaggeletterd is. Vervolgens kan dat systeem ingezet worden om laaggeletterden te helpen bij het verbeteren van hun lees-, schrijf- en rekenvaardigheden. Een dergelijke AI-toepassing kan het niveau en het tempo van de lessen op maat aanbieden en daarbij ook nog eens snel inspelen op de voorkeuren van de gebruiker. Die krijgt daardoor oefenteksten die beter bij zijn of haar persoonlijke interesses aansluiten. En dat maakt het leerproces een stuk aangenamer, wat weer helpt om sneller tot de gewenste resultaten te komen.
Welke AI-methoden of technologieën worden er tijdens het onderzoek gebruikt?
Spraaktechnologie, Natural Language Processing, machine learning en AI-aanbevelingssystemen spelen een belangrijke rol om tot de gewenste gespreksinterface te komen. Bij het ontwikkelproces maakt het lab gebruik van Design Thinking-methoden. In relevante praktijksituaties testen de betrokken partijen de door hen ontwikkelde oplossingen, om ze vervolgens via opeenvolgende verbetercycli naar een hoger niveau te tillen. Naast de ontwikkeling van een gespreksinterface zal het ELSA Lab ook onderzoek doen naar de mogelijke inzet van sociale robots. Die kunnen bijvoorbeeld het taalniveau van iemand beoordelen als diegene antwoorden geeft op vragen. Belangrijk aandachtspunt daarbij is wat er nodig is om ervoor te zorgen dat gebruikers genoeg vertrouwen in die AI-technologie hebben om echt tot waardevolle mens-robot-interacties te komen.
Wordt er samengewerkt met andere sectoren?
Naast ICT-specialisten, voor het ontwerp en de ontwikkeling van AI-toepassingen, zijn er binnen dit ELSA Lab ook deelnemers actief die werkzaam zijn in het onderwijs, openbaar bestuur, media en communicatie en gezondheidszorg en welzijn. Er komt veel kijken bij de aanpak van laaggeletterdheid, dus om de kansen op succes te vergroten, is het belangrijk is om een groot aantal expertises te bundelen.
Wat is het ultieme succes dat dit ELSA Lab kan bereiken?
Als er over een paar jaar op basis van AI een toegankelijke technologie beschikbaar is die laaggeletterden van dienst is en die hen in de dagelijkse praktijk ondersteunt. Dat moet dan een mensgerichte AI-oplossing zijn waar laaggeletterden zich prettig en veilig bij voelen en waar ze dagelijks gebruik van maken. Een AI die ze helpt om te leren lezen, schrijven en rekenen: vaardigheden waarmee ze vervolgens hun leefomstandigheden kunnen verbeteren. Kortom: een AI-toepassing die ervoor zorgt dat het leven van een groot aantal Nederlanders een stuk makkelijker wordt.
Gehonoreerd met het NL AIC Label
De Nederlandse AI Coalitie heeft het NL AIC Label ontwikkeld om haar visie op de ontwikkeling en toepassing van AI in Nederland kracht bij te zetten. Een NL AIC Label is een formele erkenning van (de kwaliteit van) een activiteit in lijn met de ambities en strategische doelen van de NL AIC. De NL AIC feliciteert het ELSA Lab AI-Approach to Low Literacy van harte!
Meer informatie?
Neem dan contact op met Dr. Hans Marien, verbonden aan de Universiteit Utrecht en algemeen coördinator van het ELSA Lab AI-Approach to Low Literacy. Heb je moeite met lezen? De tekst van deze pagina is ook vertaald naar een versie die voor laaggeletterden toegankelijk is. Klik hier voor de tekst. Als er vragen zijn, dan horen we het graag.
Wilt u meer informatie over Mensgerichte AI en het ELSA concept, dan nodigen we u met plezier uit deze pagina te bezoeken.
