Daarbij is het belangrijk om erop toe te zien dat AI echt bijdraagt aan een effectief en rechtvaardig energiesysteem. En daar zijn AI-oplossingen voor nodig die aan alle juridische eisen voldoen, die op ethische principes zijn gebaseerd en waar iedereen in de samenleving profijt van heeft.
Aan welke maatschappelijke uitdaging op het gebied van AI wordt gewerkt?
Aan de energietransitie, in 2050 moet Nederland zo goed als energieneutraal zijn. En in 2030 moeten de broeikasgasuitstoot van Nederland al met 49 procent zijn teruggebracht. Dat is het streven. Gezien de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan staat er nogal wat op het spel. Ondertussen moet er nog ongelooflijk veel gebeuren om de klimaatdoelen te halen. Het is een opgave die grote veranderingen vereist in hoe we als samenleving met energie omgaan. Daarbij gaat het niet alleen om hoe Nederland zelf energie opwekt, maar ook waar de overige energie vandaan komt. En het gaat niet alleen om het soort energie dat wordt gebruikt, maar ook waar precies welke energie wordt ingezet en bespaard.
Dit vergt aanpassingen aan zowel het energiesysteem als aan ons gedrag en energieverbruik. AI-technologie kan op beide vlakken helpen om tot de gewenste veranderingen te komen. Sterker nog: om binnen de gewenste tijd tot een duurzaam energiesysteem te komen, is de inzet van AI noodzakelijk. Maar wat betekent dat maatschappelijk? Welke juridische eisen zijn er? En gebeurt alles wel eerlijk en rechtvaardig, dus op een ethische manier? Allemaal onderwerpen waar het ELSA Lab zich mee bezighoudt. Dit Lab richt zich namelijk op AI-systemen die bijdragen aan een versnelling van de energietransitie en dan met name op de maatschappelijke kant daarvan.
Wat voor type oplossing wordt de uiteindelijke gebruiker geboden?
Praktische oplossingen die opdrachtgevers en ontwikkelaars helpen om tot AI-toepassingen te komen die bijdragen aan een energiesysteem dat niet alleen duurzaam is, maar ook eerlijk, ethisch en betrouwbaar. In eerste instantie zal het daarbij om kleinere projecten gaan, waarbij de focus op specifieke vraagstukken ligt. De inzichten die het ELSA Lab op basis van deze praktijkervaringen opdoet, vormen vervolgens de basis voor aanbevelingen en richtlijnen die bijdragen aan AI-systemen die niet alleen helpen om de energietransitie te versnellen, maar die er ook voor zorgen dat AI-oplossingen daarbij op een zorgvuldige manier worden ingezet.
Welke AI-methoden of technologieën worden er tijdens het onderzoek gebruikt?
Het ELSA Lab gebruikt methoden die bijdragen aan een mensgerichte AI, zoals data-driven optimisation, agent-based simulation en mechanism design. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van sociaalwetenschappelijke kennis die betrekking heeft op het toepassen van AI.
Wordt er samengewerkt met andere sectoren?
Een goede en betrouwbare energievoorziening is essentieel voor een breed scala aan sectoren. Daarbij heeft elke sector weer andere aandachtpunten als het gaat om de inzet van AI voor zaken die met energie te maken hebben. Zoals cybersecurity, om de energievoorziening te beschermen tegen cyberaanvallen is het essentieel om op dat vlak goed samen te werken. En zo zijn er diverse combinaties te maken en samen te werken met verschillende sectoren en onderdelen daarvan.
Wat is het ultieme succes dat dit ELSA Lab kan bereiken?
Als het ELSA Lab zichzelf overbodig heeft gemaakt. Dat zal het geval zijn als alle spelers die in de energiesector op de juiste manier gebruikmaken van AI-toepassingen en hun AI-systemen daarnaast automatisch op een ethisch verantwoorde manier inrichten. Met veel aandacht voor de sociale aspecten, zodat AI-toepassingen een bijdrage leveren aan een energievoorziening die eerlijk en betrouwbaar is.
Gehonoreerd met het NL AIC Label
De NL AIC heeft het NL AIC Label ontwikkeld om haar visie op de ontwikkeling en toepassing van AI in Nederland kracht bij te zetten. Het label is een formele erkenning van (de kwaliteit van) een activiteit in lijn met de ambities en strategische doelen van de NL AIC. De NL AIC feliciteert het ELSA Lab Citizens and Society in the Energy Transition van harte!
Meer informatie?
Neem contact op met Neil Yorke-Smith, associate professor bij de TU Delft, indien u meer informatie wenst over dit ELSA Lab of bezoek de website van dit ELSA Lab. Wilt u meer informatie over Mensgerichte AI en het ELSA concept, dan nodigen we u graag uit deze pagina te bezoeken.
